Παιδιατρική του Σκύλου και τις Γάτας
Ο κ. Παναγιώτης Ξενούλης, ήταν προσκεκλημένος ομιλητής και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του 11ου Forum της Ελληνικής Εταιρείας Κτηνιατρικής Ζώων Συντροφιάς το οποίο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στη Θεσσαλονίκη με θέμα “Παιδιατρική του Σκύλου και της Γάτας“.
Ο τίτλος της παρουσίασης του ήταν:
“Εντερικές παθήσεις που σχετίζονται με το εντερικό μικροβίωμα σε νεαρούς σκύλους και γάτες: πιο συχνές και σημαντικές από ότι νομίζαμε”
https://www.hcavs.gr/forum/11o-forum
Αναλυτικά ανέφερε
Εισαγωγή στο εντερικό μικροβίωμα
ο μικροβίωμα του εντέρου αποτελείται από 1 – 100 τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς. Η σύσταση του εντερικού μικροβιώματος διαμορφώνεται κατά τις πρώτες εβδομάδες της ζωής του σκύλου και της γάτας και σταθεροποιείται σε ηλικία περίπου 4 – 6 μηνών. Η σύστασή του καθορίζεται από πολλούς και, σε μεγάλο βαθμό αδιευκρίνιστους, παράγοντες.
Ο ρόλος του εντερικού μικροβιώματος στην υγεία των ζώων είναι ιδιαίτερα σημαντικός, ενώ η απώλεια της ισορροπίας των μικροοργανισμών που το αποτελούν οδηγεί σε σοβαρές παθήσεις, όχι μόνο του γαστρετερικού σωλήνα αλλά και άλλων οργάνων ή συστημάτων. Διαταραχή της ισορροπίας του εντερικού μικροβιώματος (εντερική δυσβίωση) μπορεί να προκληθεί από πολλούς παράγοντες όπως είναι η χρήση αντιβιοτικών, η διατροφή, γαστρεντερικές ή εξωγαστρεντερικές παθήσεις κ.ά.
Η διαταραχή του μικροβιώματος σε μικρή ηλικία (πριν ακόμα από τη σταθεροποίησή του) φαίνεται να οδηγεί σε μόνιμες αλλαγές στη σύνθεσή του που έχουν σαν αποτέλεσμα ιδιαίτερα σημαντικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία του σκύλου και της γάτας.
Στην πραγματικότητα υπάρχει μια διττή σχέση μεταξύ των μιρκοοργανισμών του εντέρου και παθήσεων του εντέρου. Αυτό σημαίνει ότι οι μικροοργανισμοί του εντέρου επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό (κυρίως με τους μεταβολικούς παράγοντες που παράγουν) τον ξενιστή, αλλά και από την άλλη, κάποιες παθολογικές καταστάσεις του ξενιστή (ένδο- ή έξωγαστρεντερικές) επηρεάζουν το εντερικό μικροβίωμα.
Η εντερική δυσβίωση μπορεί να προκαλείται πρωτογενώς (λόγω αδιευκρίνιστων ακόμα παραγόντων), ενώ σε πολλές περιπτώσεις η εντερική δυσβίωση είναι αποτέλεσμα της χρήσης αντιβιοτικών, της διατροφής, της παρουσίας νοσημάτων κτλ.
Παράγοντες που επηρεάζουν το εντερικό μικροβίωμα σε σημαντικό βαθμό ώστε να προκαλούν εντερική δυσβίωση μπορεί να οδηγήσουν στην πρόκληση γαστρεντερικών παθήσεων στο άμεσο μέλλον ή, σε αρκετές περιπτώσεις, μετά από αρκετους μήνες ή και χρόνια. Η διατήρηση ή η επαναφορά ενός φυσιολογικού εντερικού μικροβιώματος αποτελεί καίριας σημασίας μέτρο για την πρόληψη ή τον έλεγχο συγκεκριμμένων νοσημάτων.
Μικροβίωμα και χρόνιες εντεροπάθειες στους νεαρούς σκύλους και γάτες
Εντεροπάθεια που ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά
Σε νεαρούς σκύλους και γάτες με χρόνιες εντεροπάθειες, οι διαταραχές του μικροβιώματος (μαζί με τις παρασιτώσεις (πχ Giardia) και την εντεροπάθεια που ανταποκρίνεται στην τροφή) αποτελούν ιδιαίετρα συχνό αίτιο. Αντίθετα, η ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και άλλες διηθητικές παθήσεις του εντέρου δεν είναι ιδιαίτερα συχνές σε αυτή την ηλικία.
Παθογένεια
Ο όρος «βακτηριδιακή υπερανάπτυξη του λεπτού εντέρου» (Small Intestinal Bacterial Overgrowth [SIBO)]) αναφέρεται σε μια παθολογική κατάσταση η οποία έχει περιγραφεί λεπτομερώς στον άνθρωπο. Χαρατηρίζεται από την παρουσία > 106 CFU βακτηρίων ανά ml δωδεκαδακτυλικού περιεχομένου και οδηγεί σε συμπτώματα όπως απώλεια βάρους, διάρροια κ.ά.
Με βάση τις μελέτες στον άνθρωπο, το σύνδρομο αυτό περιγράφτηκε πριν από 30 περίπου χρόνια και στο σκύλο (ιδιαίτερα στα German Shepherd). Σήμερα όμως, ο όρος SIBO θεωρείται ανακριβής και στις περισσότερες περιτπώσεις λανθασμένος. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι υγιείς σκύλοι έχουν συχνά > 108 CFU στο λεπτό έντερο, αριθμός ο οποίος ξεπερνά κατά πολύ τον αριθμό που ορίζονταν παλαιότερα ως SIBO στο σκύλο.
Ο όρος «εντεροπάθεια που ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά» (Antibiotic Responsive Enteropathy; ARE) έχει σήμερα αντικαταστήσει τον παλαιότερο και ανακριβή όρο «βακτηριδιακή υπερανάπτυξη του λεπτού εντέρου». Ο όρος εντερική δυσβίωση χρησιμοποιείται επίσης όλο και συχνότερα. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα ζώα με εντεροπάθεια που ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά δεν πάσχουν από την κλασσική μορφή λοιμώδους διάρροιας η οποία προκαλείται από συγκεκριμένα παθογόνα βακτήρια όπως Salmonella spp., Campylobacter spp., κτλ.
Αντίθετα, εμφανίζουν συνήθως α) διαταραχές της ομοιοστασίας των φυσιολογικών μικροοργανισμών του εντέρου (π.χ. E. coli, Staphylococcus spp., Corynebacterium spp., Clostridium spp., Bacterioides) και ταυτόχρονα β) μια μη φυσιολογική ανταπόκριση του οργανισμού σε αυτούς, η οποία οδηγεί σε γαστρεντερικές διαταραχές. Τα ακριβή αίτια και η ακριβής παθοφυσιολογία της εντεροπάθειας που ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστα.
Η σχέση μεταξύ εντεροπάθειας που ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά και ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νόσου του εντέρου παραμένει αδιευκρίνιστη, είναι όμως πιθανό η εντερική δυσβίωση να ξεκινάει ή να επιδυνώνει τη φλεγμονή που τελικά ονομάζουμε ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσος του εντέρου.
Στο σκύλο και τη γάτα υπάρχουν δεδομένα ότι η χρήση αντιβιοτικών σε νεαρή ηλικία οδηγεί σε σημαντικές μεταβολές του εντερικού μικροβιώματος. Οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των αλλαγών αυτών στην υγεία των ζώων παραμένουν άγνωστες, όμως αποτελούν αντικείμενο μελετών οι οποίες αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη.
